Januari 2020 – De toekomst van de sport in Drenthe – Het slotstuk

Hoe kunnen we als sport beter inspelen op trends en ontwikkelingen die zich voordoen in de samenleving? Als wij ons proberen voor te stellen hoe de sport in Drenthe er in 2030 voor staat, is dat dan een toekomstbeeld dat wij wenselijk achten? Wat kunnen we nu al doen om de sport in de richting van een positief toekomstscenario te sturen? Hier is de afgelopen maanden hard aan gewerkt door een consortium bestaande uit RIVM, Mulier Instituut, VSG, NOC*NSF, Kenniscentrum Sport en SportDrenthe. De aftrap vond plaats op 25 februari en na vervolgbijeenkomsten op 20 mei en 16 september konden wij de resultaten laten zien tijdens de jubileumbijeenkomst van 50 jaar SportDrenthe op 15 november. Hier een korte samenvatting van de Drentse Sport Toekomst Verkenning.

Transities in de sport

De wereld om ons heen verandert in een hoog tempo en ook de sport is in transitie. Mensen sporten op een andere manier; ongeorganiseerde, zelf georganiseerde en commercieel georganiseerde sport zijn in opkomst. Ondertussen heeft de sportvereniging moeite om qua ledenaanwas, vrijwilligers en soms ook financieel het hoofd boven water te houden. Technologie, media en de online wereld hebben een grote rol gekregen, waar sportmarketeers en commerciële sport beter hun weg in lijken te vinden dan de traditionele sportwereld.

Ook de wijze waarop sport beleidsmatig wordt ingezet is in beweging, sport is niet alleen een zinvolle vrijetijdsbesteding, maar wordt steeds meer ook als middel gezien voor verschillende complexe maatschappelijke vraagstukken: gezondheid, preventie, sociale vraagstukken, duurzaamheid, economie, en toerisme. Zomaar enkele domeinen waarbij sport wordt ingezet als een puzzelstukje van de oplossing.

Ook de wijze waarop beleid wordt gemaakt verandert. Sportbeleid is niet alleen maar een een-tweetje tussen gemeente en sportverenigingen, ook commerciële aanbieders, sportevenementen en andere vormen van sportorganisaties spelen een steeds grotere rol. Het is niet langer de gemeente die topdown beleid maakt, er wordt steeds meer bottum-up gewerkt, waarbij de maatschappij, markt en de overheid samen beleid maken en invulling geven aan ambities. Het nationale sportakkoord, preventie akkoord en de vele lokale akkoorden zijn hier voorbeelden van.

De sportieve toekomst van Drenthe

Drenthe heeft veel te bieden. Vele sportverenigingen met de vrijwilligers die daar actief zijn; verenigingsparticipatie ligt in Drenthe ruim boven het landelijk gemiddelde. Daarnaast een groot aantal sportieve evenementen, mooie sportaccommodaties zowel binnen als buiten, de natuur in Drenthe leent zich uitstekend voor sport en bewegen! De samenwerking in Drenthe tussen vele organisaties die zich inzetten om met sport Drenthe een beetje beter te maken is uniek. En zo zijn er nog meer zaken benoemd waar we in Drenthe trots op zijn.

In 2019 hebben we hier een strik om gedaan door samen in beeld te brengen wat we met elkaar goed doen op het gebied van sport en bewegen. Waar we trots op zijn maar ook wat willen behouden voor de toekomst! De opgaven die we in Drenthe kennen voor de toekomst zijn bij elkaar gebracht in deze online sport toekomst verkenning: klik hier.

Zes opgaven voor sport en bewegen in Drenthe

Onderwijs – de motorische vaardigheden van kinderen gaat hard achteruit. Hoe zorgen we dat kinderen vaardig worden en blijven in bewegen en daarmee een positieve attitude ontwikkelen ten opzicht van deelname aan vormen van bewegen en sporten?

Vitale sportclubs – de sportende mens organiseert zich anders, verenigingen komen onder druk, hoe kunnen verenigingen in deze turbulente omgeving toch hun corebusiness; deelname aan sport en bewegen, overeind houden, hoe blijft onze club vitaal?

Leefstijl – hoe organiseren we met elkaar een gezonde omgeving waarin de gezonde keuze de makkelijke keuze wordt en daarmee een toename aan gezond gewicht in Drenthe kunnen realiseren? Op dit thema ligt de uitdaging om de verbinding te zoeken met de preventieagenda en de achterliggende problematiek van de gezondheidsachterstanden aan te pakken.

Economie – mensen willen een totaalbeleving, een unieke ervaring en ook onthaasting, rust en ruimte. Drenthe is bij uitstek een plek waar dit kan! Hoe kunnen we sport en bewegen inzetten voor regiopromotie van Drenthe en daarmee mensen verleiden om naar Drenthe te komen om te verblijven?

Sociaal – toegankelijkheid van deelname aan sport en beweging is een uitdaging, hoe zorgen we ervoor dat iedereen mee kan doen en dat sport en bewegen ook een middel is om mensen weer deel te laten nemen aan de maatschappij. Speciale aandacht gaat hierin uit naar de mensen met een beperking, de aangepaste sporter.

Infrastructuur – er wordt niet alleen binnen maar ook buiten gesport. Hoe richten we de buitenruimte zo in dat het verleid tot bewegen alsmede dat de binnen accommodaties van dat niveau zijn dat er voldoende plekken zijn om te sporten en bewegen en ook nog eens op een duurzame manier?

Kortom, de toekomst geeft ons uitdagende opgaven waaraan we met sport en bewegen een bijdrage kunnen leveren. Het zijn uitdagingen die niet zomaar bij de gemeente of provincie neergelegd kunnen worden. Er zal in samenwerking tussen alle belanghebbenden gezocht moeten worden naar de oplossingen. Op dit moment wordt daar lokaal in alle gemeenten aan gewerkt in de vorm van het opstellen van lokale sportakkoorden. Is het dan ook wenselijk dat we met elkaar op provinciaal niveau afspraken maken om de sport in Drenthe beter te maken?

Vanuit de RSTV is in ieder geval duidelijk dat er behoefte is aan een integraal plan waarmee we met Sport in Drenthe voortbouwen op wat we al goed doen en wat nog beter kan. Laten we dit met elkaar oppakken. Want sport en bewegen doet er toe!

Voor meer informatie, neem contact op met SportDrenthe, Hans Slender en Mieke Zijl helpen graag bij uw vragen.

Sport Toekomst Verkenning – De start

De provincie Drenthe is pilot voor een regionale Sport Toekomst Verkenning. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door het RIVM, Mulier Instituut, Vereniging Sport en Gemeenten, het kenniscentrum Sport en NOC*NSF. De landelijke Sport Toekomst Verkenning en het nationale Sportakkoord zijn de aanleiding om ook lokaal en regionaal na te denken over de toekomst van Sport in de regio. Het 50jarig jubileum van SportDrenthe en de titel Drenthe European Community of Sports maken Drenthe DE kandidaat om deze pilot uit te voeren.

Achtergrond

Het Ministerie van VWS wil regio’s, gemeenten en de lokale sportwereld ondersteunen bij het maken van een toekomstbestendig beleid door:

  • stimuleren van regionale en lokale sportakkoorden
  • Stimuleren van betere duiding, begrip en benutting van lokale en regionale data
  • Stimuleren van ‘communities of practice’
  • Ontwikkelen van een praktische toolkit van data, duidingsinstrumenten en handreiking voor lokale en regionale sportakkoorden

2017 STV

In 2017 werd de landelijke Sport Toekomst Verkenning uitgevoerd, de aanpak typeerde zich door:

  • De STV is bedoeld om de gedachten over de toekomst aan te scherpen.
  • Het gaat om de toekomst van sport en bewegen tot 2030, uitgaande van gelijkblijvend beleid.
  • Beleid dat focust op een brede opgave ook effect heeft op de andere opgaven.
  • Het is een opmaat naar een sportiever Nederland.
  • 4 perspectieven die samen de diversiteit in het denken over sport weergeven.
  • Aan de STV hebben ruim 80 experts en 100 stakeholders meegewerkt

Drentse STV

Waar staan we nu –> Lokale Trends –> opgaven > prioritering > beleidsopties

  • Aan de hand van 21 kernindicatoren en beleidsanalyse
  • Lokale trendscenario’s ontwikkelen
  • Opgaven/kansen en beleidsopties worden bekeken

Wat gaan we doen:

  • Verbinding met het traject ‘Aan de slag met preventie’, Drenthe doet mee en positieve gezondheid
  • Drie provinciale toekomstverkenning sessies
  • Lokale beleidsanalyses
  • Eventueel lokale STV-Sessies

Beoogd Resultaat

Uiteindelijk ligt er een provinciale visie (dat mogelijk de opmaat is naar een provinciaal sportakkoord) op sport en bewegen in 2030 en een gezamenlijke paragraaf op het thema preventie (mogelijk als onderdeel van een provinciaal preventieakkoord).

Dit biedt de opgaven en kansen op het gebied van:

  • Inclusief sport en bewegen
  • Duurzame infrastructuur
  • Vitale aanbieders
  • Positieve sportcultuur
  • Van jongs af aan
  • Topsport en sporttalent

Aftrap Ronde van de Toekomst Drenthe 18 januari

Tijdens het nieuwjaarsevenement van Community of Sport 2019 op het TT Circuit werden de deelnemers gevraagd hoe zij aan kijken tegen de toekomst van sport in Drenthe. Niet alleen werd ze gevraagd naar hun sportdromen, maar ook wat zij nodig hebben EN wat ze zelf bij zullen dragen.

Mieke Zijl zal vanuit haar rol als sportprojectmanager bij SportDrenthe het project coördineren. Ze vroeg de deelnemers om zo aan het begin van een mooi sportjaar alvast hun toekomstperspectief voor sport in Drenthe te delen aan de hand van 4 ‘stops’.

  1. Wat is uw Drentse sportambitie?
  2. Wat heeft u nodig om dat toekomstbeeld te realiseren?
  3. Maak een foto en laat weten wat uw bijdrage is
  4. Wie is uw Drentse inspiratiebron als het gaat om sport en bewegen

De vele polaroid foto’s met de persoonlijke bijdrages op de foto hiernaast laten zien hoe betrokken de Drentse sportwereld is.

April – De toekomst van sport en bewegen verkennen in Drenthe

De sportwereld is volop in transitie. Hoewel onze sportverenigingen en vrijwilligers nog steeds de basis zijn van sportland Nederland, wordt er ook steeds meer commercieel-, zelf- en ongecorrigeerd gesport. Sporten beperkt zich niet meer tot sportaccommodaties, de openbare ruimte als grootste en groenste sportvoorziening wint aan populariteit. Steeds vaker wordt herkent dat sport, naast waardevol op zichzelf, ook een bijdrage kan leveren aan maatschappelijke thema’s als gezondheid, sociale vraagstukken en economie. Waar het sportlandschap complexer wordt, heeft dit ook gevolgen voor het sportbeleid. Sportbeleid gaat tegenwoordig over veel meer dan accommodaties en sportstimulering. En draagvlak voor het beleid is vaak niet voldoende om tot een effectieve uitvoering te komen. Commitment vanuit het sportnetwerk is essentieel. Tijd om even stil te staan om de toekomst te verkennen én om met alle partners tot afspraken te komen.

Regionale Sport Toekomst Verkenning

In navolging van de landelijke Sport Toekomst Verkenning is er een proces van een jaar ingericht met als uitkomst een Drentse visie op het gebied van sport en bewegen in 2030.

De eerste fase

Binnen de toekomstverkenning wordt gebruikt gemaakt van veel bestaande data die landelijk en of lokaal beschikbaar is. Het uitvoerend consortium (Mulier Instituut, Vereniging Sport en Gemeenten, NOC&NSF, RIVM, Kennissport Sport en SportDrenthe) beschikt over landelijke data en halen data op bij regionale partners (GGD, CMOSTAMM etc) en lokale partners (de 12 Drentse gemeenten). Deze verzamelde data wordt gebundeld en samen met diverse partijen wordt deze data ‘geduid’ en vertaalt naar een toekomstschets.

Waar de toekomstverkenning inzicht in moet krijgen is in ieder geval:
– Het actuele beleid in beeld per gemeente en regionaal op het gebied van sport en bewegen
– Een toekomstverwachting sportdeelname en sportief bewegen
– Een toekomstverwachting lokaal aanwezig sportkapitaal
– Toekomstige trends van andere relevatie lokale/regionale indicatoren

Kick-off 25 februari

Op 25 februari was de kick-off, regionale en lokale partners waren bijeen op het TT-circuit Assen om tijdens deze sessie de eerste stap te zetten in het verzamelen van lokale data aan de hand van de beleidsanalysetool en de eerste regionale thema’s te benoemen voor de regionale visie. Op 20 mei aanstaande wordt in de tweede sessie de opgehaalde data toegelicht en gaan we deze data ‘duiden’. Wat is de verwachte en wenselijke toekomst op de thema’s: bewegingsonderwijs, sportstimulering/vitale aanbieders, gezonde leefstijl, sociaal maatschappelijke waarde, economie/toerisme/recreatie, duurzame sportaccommodaties.

Toekomstbestendig sportbeleid

Uiteindelijk zal in fase 2 en 3 het resultaat duidelijk worden; wat was verwacht en wat is nu gewenst. Wellicht resulteert de Drentse Sport Toekomst Verkenning in zowel een provinciaal als 12 lokale sportakkoorden.

Oktober – De toekomst van de sport in Drenthe komt steeds dichterbij

Hoe kunnen we als sport beter inspelen op trends en ontwikkelingen die zich voordoen in de samenleving? Als wij ons proberen voor te stellen hoe de sport in Drenthe er in 2030 voor staat, is dat dan een toekomstbeeld die wij ook wenselijk achten? Wat kunnen we nu al doen om de sport in de richting van een positief toekomstscenario te sturen? Sinds enkele maanden wordt er hard gewerkt aan een Regionale Sport Toekomst Verkenning in Drenthe. Na de aftrap 0p 25 februari en een vervolgbijeenkomst op 20 mei vond de laatste bijeenkomst op 16 september plaats. Ruim 50 enthousiaste stakeholders dachten en bouwden mee. Het is weer tijd voor een update.

Klik hier voor de eerdere rapportages – Kwartaal 1Kwartaal 2

Wat voorafging

In het traject staan zes thema’s centraal. 1) bewegingsonderwijs en bewegingsvaardigheid als basis voor een leven lang bewegen; 2) sportstimulering en vitale aanbieders vanuit een positieve sportcultuur; 3) gezonde actieve leefstijl: de preventieve functie van sport en bewegen; 4) sociaal maatschappelijke waarde: sport en bewegen in het sociaal domein; 5) economie: sport en bewegen in recreatie, toerisme en regiomarketing en 6) duurzame sportinfrastructuur: accommodaties en beweegvriendelijke omgeving. Deze thema’s zijn niet zomaar gekozen, hierover is met gemeenten en maatschappelijke organisaties gesproken. Ook hebben deze thema’s een verband met de thema’s uit het nationaal sportakkoord. De thema’s staan in elke sessie centraal.

Waar we nu staan

De laatste bijeenkomst is gebruikt om de data op deze thema’s te presenteren en met elkaar het gesprek te voeren over de betekenis hiervan en hoe dit vertaald kan worden naar beleid en acties. Wanda Wendel-VOS , lid van het consortium namens RIVM, had de primeur. Zij presenteerde de eerste aanzet van onze eigen website met de opbrengsten van de RSTV. Nieuwsgierig? Bekijk dan de website: www.sportenbewegenincijfers.nl/beleid/werken-met-data/pilot-Drenthe. Op een interactieve manier nam zij de deelnemers mee in de website en wat daar allemaal te vinden is. Zo is er te vinden op welke beleidsthema’s er in Drenthe wordt samengewerkt en hoeveel scholen een vignet gezonde school hebben maar ook welke ambities Drenthe heeft. Deelnemers vonden het een mooie overzichtelijk website. ‘De web-based factsheet is nog volop in ontwikkeling’ aldus Wanda. ’15 november, bij de viering van het slot van het jublieumjaar van 50 jaar SportDrenthe wordt de web-based factsheet compleet opgeleverd’.

Na de presentatie van deze primeur is er in de verschillende thema’s verder gewerkt aan de vraag wat er in de toekomst beter moet en hoe we daar kunnen komen. Elke themagroep heeft een pitch gegeven met een concreet advies voor de beleidsbepalers in Drenthe. Uiteraard worden deze adviezen 15 november ook gepresenteerd. Nog een reden om dit afsluitende feest te bezoeken!

Meer weten? Hans Slender en Mieke Zijl vertegenwoordigen Drenthe in het landelijk consortium en zijn contactpersoon voor Drentse gemeenten en organisaties. E-mail: hslender@sportdrenthe.nl en mzijl@sportdrenthe.nl