Omschrijving
2018-05-28 11:35:43 | Categorie: Dg - Campagnes en Drenthe gezond
Dit onderzoek heeft betrekking op de Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG)-aanpak in de provincie Drenthe. JOGG is een landelijk initiatief en heeft als doel het aantal jongeren met overgewicht en obesitas te stabiliseren en vervolgens om te zetten in een daling. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van een community-based leefstijl aanpak. Iedereen in een stad, dorp of wijk zet zich bij deze aanpak in om gezond eten en bewegen voor jongeren gemakkelijk en aantrekkelijk te maken. Jongeren (0-19 jaar), hun ouders en hun omgeving staan hierbij centraal. Het is een lokale bottom-up aanpak waarbij ouders, gezondheidsprofessionals, winkeliers, bedrijven, scholen en de gemeente zelf, zich bezighouden met het bevorderen van een gezonde leefstijl bij kinderen.
Het onderzoek bestaat uit twee onderdelen:
1. Het evalueren van effecten van de Drentse JOGG-aanpak op het gebied van lichaamsbeweging,
zitgedrag, voeding en overgewicht bij basisschoolkinderen;
2. Het evalueren van het proces met betrekking tot de uitvoering van het Drents JOGG-programma via JOGG-regisseurs.
Samenvatting
Introductie: In 2015 had 11.9% van de kinderen tussen de 4-12 jaar in Nederland overgewicht. Bij 3.1% van deze groep was er zelfs sprake van ernstig overgewicht (obesitas). Uit de Drentse trendcijfers voor kinderen en jongeren kan echter niet direct geconcludeerd worden dat hier de prevalenties van overgewicht stabiliseren of zelfs gaan dalen. Daarom is in Drenthe voor de JOGG-aanpak gekozen. Binnen dit onderzoek zijn twee onderzoeksvragen geformuleerd die zich richten op 1) het effect van de Drentse JOGG-aanpak en op 2) het proces van de uitvoering en implementatie.
Aanpak onderzoek: Om het effect van de Drentse JOGG-aanpak te meten zijn scholen vergeleken die a) (intensief) werken met de JOGG-aanpak (interventie scholen) en b) scholen die niet of in geringe mate werken met de JOGG-aanpak (controlescholen). Op deze scholen zijn gegevens over BMI, middelomtrek, bewegen en voeding gemeten aan het begin van het onderzoek (T0), na 6 maanden (T1) en na 18 maanden (T2). BMI en middelomtrek zijn gemeten op de scholen door getrainde onderzoekers. Het beweeggedrag van de kinderen is gemeten aan de hand van een objectieve beweegmeter (Actigraph) voor ten minste 3 dagen van minimaal 10 uren. Ouders hebben een vragenlijst ingevuld over bewegen en voeding van hun kind. Om het proces van de uitvoering en implementatie van de JOGG-aanpak te evalueren zijn tijdens T1 en T2 interviews gehouden met JOGGregisseurs aan de hand van het RE-AIM (Reach, Effect, Adoption, Implementation, Maintenance) raamwerk.
Belangrijkste bevindingen:
• In totaal hebben 844 kinderen verdeeld over 7 scholen uit 6 gemeenten deelgenomen.
• Het percentage kinderen met overgewicht/obesitas neemt af bij kinderen op de interventiescholen
(-2.1%) en neemt toe (+1.4%) bij de controlescholen.
• Kinderen op de interventiescholen gaan meer matig/intensief bewegen gedurende het laatste
jaar van dit onderzoek in vergelijking met kinderen op de controlescholen.
• Kinderen zonder overgewicht/obesitas liggen/zitten minder en bewegen meer dan kinderen met overgewicht/obesitas.
• Kinderen op de interventiescholen gaan vaker lopend/fietsend naar school dan kinderen op de
controlescholen. De subjectieve gegevens ondersteunen hierbij de objectieve gegevens.
• Kinderen liggen/zitten meer in de herfst/winter en zijn in de zomer actiever.
• Het percentage kinderen dat dagelijks water drinkt is toegenomen in de interventiegroep en gelijk gebleven in de controlegroep.
• De naamsbekendheid van JOGG is gedurende het onderzoek tussen 2016-2019 gestegen van
ongeveer 40% naar 90%.
• Voor de JOGG-aanpak wordt het grootste deel van de kinderen bereikt via de scholen.
• Er vindt een verschuiving in de JOGG-aanpak plaats van 1) activiteiten gericht op beweging naar activiteiten gericht op beweging én voeding; 2) het organiseren van “losse” activiteiten naar
duurzaam beleid binnen scholen/organisaties; 3) gericht op kinderen en jongeren naar gericht op -9 maanden tot 100 jaar.
• JOGG-regisseurs hebben vaak geen vooropgestelde aanpak en het is veelal onbekend bij JOGGregisseurs op welke wijze het stimuleren van bewegen en gezonde voeding verankerd is in het gemeentelijk beleid.
Conclusie
• Het percentage kinderen met overgewicht/obesitas neemt af bij kinderen in de interventiegroep
(-2.1%) en neemt toe (+1.4%) bij kinderen in de controlegroep.
• Kinderen in de interventiegroep liggen/zitten minder, bewegen meer en drinken vaker water
dan kinderen in de controlegroep.
• Binnen de JOGG-aanpak worden kinderen met name via scholen bereikt.
• De JOGG-aanpak verschuift van 1) activiteiten gericht op beweging naar activiteiten gericht op
beweging en voeding; 2) het organiseren van “losse” activiteiten naar duurzaam beleid binnen
scholen/organisaties; 3) gericht op kinderen en jongeren naar gericht op -9 maanden tot 100
jaar.
